Hər şeydən öncə böyük və qırmızı hərflərlə deyim
ki, əgər Şerlok serialının sonuncu xüsusi buraxılışına baxmamısınızsa bundan
sonrasını oxumayın, etməyin, eləməyin. Spoilers are coming:
- Bütün köhnə seriyalara işarələr bizə hadisələrin
Şerlokun beynində, onun şüuraltında baş verdiyini deyir. Və məncə, bu dahiyanə
alınıb. Həm də bu baxımdan əvvəlki seriyalarda eşitdiyimiz bəzi sitatlar müxtəlif
formada qarşımıza çıxır. Məsələn, dialoqlardan birində Moriarti Şerloka deyir,
dead is the new sexy. Oxşar ifadəni biz ikinci sezonda A Scandal in Belgravia
adlı seriyada İren Adlerdən eşitmişdik, brainy is the new sexy.
- Elementary, my dear Watson. Bu ifadəni də
Reyxenbax şəlaləsi epizodunda eşidirik. Əvvəlki seriyalardan üçüncü sezonun The
Empty Hearse adlı seriyasında Şerlok elementary sözündən istifadə edir.
- Seriyanın başlarında Holmsun yaşadığı evdə biz
Çarlz Allan Gilbertin 1892-ci ildə çəkdiyi Hər şey fanidir adlı rəsm əsərini
görürük. Xanım güzgü qarşısında dayanıb və kəllə sümüyünü xatırladır. Kəllə
sümüyünün ölümü bildirməsi və məhz xanımın təsvir olunması seriyanın ümumi
aurasına uyğun gəlir. Əvvəlki seriyalarda isə biz divarda mavi kəllə sümüyünü
görmüşdük. Yeri gəlmişkən, xüsusi buraxılışdakı dialoqlardan birində Şerlok həmin
kəllə sümüyünə işarə edir, For the sake of Mrs. Hudson's wallpaper, I must
remind you that one false move with your finger and you will be dead.
- Qəbirqazma səhnəsi və sonra tabutu çıxardıb
qazmağa davam etməsi Şerlokun beyninin daha dərinliklərində axtarış aparmasına
alluziyadır. O neçə dəfə daha dərinə getməli olduğunu bildirir. Seriya boyu
deep sözü doqquz dəfə işlədilib.
- Seriya qotik elementlərlə zəngindir: ruh, cəsəd,
qorxu, kişi tiranlığı, gecə, qəsr əvəzi iri malikanə, işıqlandırma, külək,
mistika və s. Seriyanın sonuna on dəqiqə qalmış biz Moriartinin ağzından bu
sözləri eşidirik, Is this silly enough for you yet? Gothic enough?
- Kəllə sümüyü məsələsini bununla yekunlaşdıraq:
Birinci sezonun birinci seriyasında Şerlok kəllə sümüyünü Vatsona göstərib
demişdi ki, bu mənim dostumdur. Şerlok kəllə ilə yüksək səslə söhbətləşib
problemləri həll etməyi xoşlayır. Yeni il seriyasında isə biz həmin kəllə
sümüyünü yenə görürük. Hə, bir də Benediktin özü də axı Hamletdə əsas obrazı
canlandırıb... Hamlet... Yorik... to be or not to be...
- Keçmişdə baş verən hadisələrin əslində həqiqətən
keçmişdə baş vermədiyinə işarə edən anaxronizmlər də var. Məsələn, XIX əsrdə
Maykroft qardaşına Moriarti barəsində deyir, he is... the virus in the data.
- Vatson deyəndə ağlımıza Şerlokun sadiq köməkçisi,
müharibədə iştirak etmiş, həkim kişi obrazı gəlir. Epizodlardan birində
Maykroft personaja Vatson deyə müraciət edəndə məlum olur ki, söhbət xanım
Vatsondan gedir. Burada xanım sözünün işlənməməsi seriya boyu davam edən
protofeminist xəttə işarə edir. Mələsən, Mollinin bığ taxması, Hadsonun mənə
kifayət qədər sətir vermirsiniz deməsi və s. Seriyanın sonunda həmin xətt
açılır.
- Qəbiristanlıq epizodundakı kadrlar Şerlokun
öldüyü seriyadakı qəbiristanlıq kadrlarının haradasa eynisi idi. Hətta
kameranın hərəkəti belə demək olar ki, eyni idi.
- Epizodlardan birində Maykroftun əlindəki dəftərçədə
Redbeard sözünü oxuyuruq. Əvvəlki seriyadan bilirik ki, bu Şerlokun uşaq vaxtı
sevimli itinin adı olub və itini itirmək onun həyatında əhəmiyyətli dəyişikliklərə
gətirib çıxardıb. Yəqin ki, sosiopat olması bununla bağlıdır. Maykroft Holms həmin
epizodda Vatsondan kiçik qardaşının qayğısına qalmasını istəyir.
Razıyam ənənəvi Şerlok seriyası deyildi və çox
qarışıq alınıb. Ancaq qarışıqlıq seriyanın əsas hədəflərindən biri idi və hədəfinə
çatdı. Mən şəxsən bəyəndim.
